Szacuje się, że napoje energetyczne spożywa 30 proc. osób dorosłych, 68 proc. nastolatków oraz 18 proc. dzieci poniżej 10 roku życia. Niestety, rosnące spożycie tego rodzaju napojów, może stanowić poważne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi
Groźny trend
Napoje energetyczne pojawiły się po raz pierwszy na rynkach europejskich w 1987 roku i od tej pory zyskują na popularności w zasadzie na całym świecie. W USA ich sprzedaż wzrastała w latach 2008 – 2012 o około 10 proc. rocznie. Badania Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wskazują, że aż 43 proc. kofeiny spożywanej przez dzieci pochodzi właśnie z tego rodzaju napojów, podczas gdy w przypadku nastolatków i osób dorosłych odsetek ten wynosi odpowiednio – 13 proc. i 8 proc.
Są to napoje zawierające kofeinę, witaminy, a także inne składniki aktywne, między innymi żeń – szeń, guaranę czy taurynę. Reklamy przedstawiają je, jako napoje dodające energii, zwiększające wydolność fizyczną i umysłową.
Według ekspertów WHO, największe ryzyko związane ze spożyciem napojów energetycznych wynika z tego, że zawierają duże ilości kofeiny. Łatwo i szybko się je pije, co w rezultacie może powodować bezwiedne przedawkowanie kofeiny. A to z kolei prowadzi do zaburzeń rytmu serca, nadciśnienia, nudności i wymiotów, drgawek, wystąpienia objawów psychotycznych, a w rzadkich przypadkach może doprowadzić do zgonu. W USA, Szwecji i Australii odnotowano przypadki zgonów z powodu niewydolności serca lub hospitalizacji z powodu wystąpienia drgawek, które miały związek z nadmierną konsumpcją napojów energetycznych.
Niestety obawy badaczy związane z przesadnym spożywaniem tego rodzaju napojów są w dużym stopniu uzasadnione, a konsekwencje zdrowotne mogą być szczególnie niebezpieczne dla ludzi młodych. Jak wykazały badania, młodzież, która sięga po napoje energetyczne jest bardziej skłonna do nadużywania także innego rodzaju groźnych specyfików, jak np. narkotyki, czy alkohol. – Ponieważ sprzedaż napojów energetycznych rzadko jest ograniczona przez kryteria wiekowe – w przeciwieństwie do alkoholu i papierosów, a istnieją dowody, że napoje te mają negatywny wpływ na dzieci, w przyszłości ich spożycie może stanowić poważny problem zdrowia publicznego – ostrzegają eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Wyniki badań pokazały także, że ponad 70 proc. młodych osób w przedziale wiekowym 18 – 29 lat, miesza napoje energetyczne z alkoholem. Jest to praktyka, która dość często prowadzi do groźnych zatruć, a także przedawkowania napojów energetycznych.
Konieczne uregulowania prawne
Eksperci wskazują, że ryzyko zagrożenia zdrowia publicznego można zminimalizować poprzez wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych. Po pierwsze, warto zacząć od ustalenia dopuszczalnego limitu kofeiny w jednej porcji dostępnych na rynku napojów, aby był on zgodny z danymi naukowymi na ten temat. Po drugie i zarazem najważniejsze, niezbędne jest wprowadzenie regulacji, które ograniczałyby możliwość sprzedaży napojów energetycznych dzieciom i nastolatkom. Po trzecie, bardzo ważne jest zobowiązanie producentów tych napojów do odpowiedzialnej reklamy swoich produktów. I po czwarte, konieczne jest edukowanie społeczeństwa na temat ryzyka związanego z mieszaniem alkoholu z napojami energetycznymi.
W kilku krajach europejskich nie czekano na zalecenia unijne i od razu po wykryciu zagrożenia, wprowadzono wewnętrzne regulacje odnoszące się do napojów energetycznych. We Francji parlament nałożył podatek na napoje z dużą ilością kofeiny, na Węgrzech są one obłożone podatkiem na rzecz zdrowia publicznego, a w Szwecji z kolei niektóre z tych napojów są dostępne wyłącznie w aptekach, a sprzedawanie ich dzieciom jest surowo zabronione.
Podobne artykuły
-
Jak ćwiczenie wpływa na komórki macierzyste
-
Sprawdź, czy grozi ci udar
-
Udar może dotknąć również młodą osobę
