Jak wypoczywać, żeby naprawdę odpocząć? To pytanie zadaje sobie wiele osób, planując lub rozpoczynając wakacje. Zdaniem psychologa nie ma na to gotowej recepty i nie powinno się nikomu narzucać, jak ma wypoczywać.
– Każdy powinien zastanowić się, czego dla siebie potrzebuje, co może i przede wszystkim, co chce dla siebie zrobić – powiedziała PAP Joanna Paszkowska-Rogacz z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Łódzkiego.
Zdaniem ekspertki nie warto rozpoczynać planowania wypoczynku od zastanawiania się, jak wypoczywają inni ludzie, co robią bliscy, czego oczekuje partner czy dzieci. Trzeba zapytać siebie samego, co nam jest potrzebne w tym okresie.
Dla niektórych – dodała psycholog – może to być aktywny wypoczynek, jeśli np. pracują w biurze. – Ale być może u wielu osób w dzisiejszych czasach istnieje potrzeba zatrzymania i wyłączenia się na chwilę z takiego bardzo zadaniowego trybu funkcjonowania na co dzień – zaznaczyła Joanna Paszkowska-Rogacz.
Wiele osób przyzwyczajonych do trybu: bardzo aktywna praca, później życie rodzinne, planowanie dodatkowych zajęć dla siebie i dla dzieci, robi to samo w okresach wypoczynku, mając poczucie, że tak należy. – A tak naprawdę odpoczynek wymaga takiej samej uważności na siebie, jak planowanie wszystkich innych sfer życia – wyjaśniła specjalistka.
Jej zdaniem przy planowaniu wypoczynku można też przypomnieć sobie, co dawało nam najwięcej przyjemności w dzieciństwie, w młodości i późniejszych latach. Inną strategią może być wypróbowanie czegoś zupełnie nowego, wyjście ze swoich przyzwyczajeń i tzw. strefy komfortu. – Świat daje nam obecnie tyle możliwości, że można dostarczyć sobie czegoś zupełnie nowego i otworzyć się bardziej na nowe doświadczenia, co będzie również procentowało w innych sferach życia – oceniła Paszkowska-Rogacz.
Jak dodała, w wakacyjnym odpoczynku pomóc mogą także różne formy terapii czy techniki, które przyszły do nas ze Wschodu, pomagające być uważnym na „tu i teraz”.
– Wiele osób ma taką perspektywę temporalną, czyli nastawienie do myślenia przede wszystkim o przeszłości i przyszłości. Jeśli obecny jest ten nawyk myślenia cały czas o zadaniach, które nas czekają, czy rozpamiętywania tego, co było, który dotyka obecnie bardzo wielu ludzi, to wypocząć jest trudno. Ciężko jest bowiem zauważyć drobne przyjemności, zmiany w otoczeniu czy różne elementy wypoczynku, które mogą dać nam w tym momencie radość i odprężenie – zwróciła uwagę psycholog.
Według niej warto koncentrować uwagę na różnych drobnych aspektach wypoczynku – na przyjemności picia kawy rano, na delektowaniu się jej smakiem, zapachem; na obserwacji morskich fal.
– To jest bardzo zbieżne z technikami związanym z uważnością, (…) może pomagać w odsunięciu myśli od tego, co będzie po urlopie, co było i jest w pracy, a koncentrowaniu się na tym, co jest tu i teraz poprzez kontakt ze światem, ale też z sobą samym i własnym ciałem – zaznaczyła.
– Być może urlop to jest dobry czas na zatrzymanie i na sprawdzenie nie tylko jak ja się czuję od strony psychicznej, ale też fizycznej, co się dzieje z moim ciałem, kiedy leżę na plaży, jakie są doznania, gdzie są napięcia, a gdzie jest rozluźnienie. Bo to też może być jakaś wskazówka, czego nasz organizm – jako całość – potrzebuje na co dzień. I też obserwowanie, jak to się zmienia w trakcie urlopu – podkreśliła ekspertka z Instytutu Psychologii UŁ.
Urlop może być zatem – w jej ocenie – treningiem uważności, który po powrocie do codziennego trybu życia może przynieść bardzo pozytywne skutki.
W ocenie psycholog warto zastanowić się nad urlopem także w kontekście bliskich relacji, ponieważ wypoczynek może być czasem, który pozwoli nam wzmocnić czy odbudować więzi np. z dawno nie widzianymi znajomymi czy dalszą rodziną. Ale może też pozwolić skoncentrować się na najbliższej rodzinie i być próbą znalezienia kompromisu pomiędzy potrzebami współmałżonka, partnera, dzieci i swoimi.
– Warto może odejść od zadań, ale skoncentrować się na tym, w jaki sposób chcę doświadczyć kontaktu ze swoją rodziną w trakcie urlopu. Czy chcę i w jaki sposób mogę to zrobić, żeby poświęcić również im, sobie i tej relacji więcej uwagi. Bo w tym zabieganym świecie w trakcie roku nie ma na to być może dużo przestrzeni, a każda relacja potrzebuje pielęgnowania – dodała psycholog.
Jednocześnie jest też wiele osób, które mogą potrzebować tego czasu tylko dla siebie. Tymczasem na wielu z nich ciąży presja, że muszą spędzać wakacje z rodziną i nie mają prawa – jako ojciec czy matka – wyjechać samotnie na parę dni i sprawdzić, czego potrzebują. – A to może być „ładowanie akumulatorów”, które później ułatwi bycie w kontakcie z innymi ludźmi, efektywne funkcjonowanie w pracy zawodowej. Także do tego też bym zachęcała – powiedziała psycholog.
Jej zdaniem, warto też, żeby czas na odpoczynek znaleźć regularnie w ciągu całego roku. – O każdej porze roku nasz organizm potrzebuje odpoczynku i raz na rok może to być zdecydowanie za mało – podkreśliła Joanna Paszkowska-Rogacz.
Zdrowie: PAP – Nauka w Polsce. Zdjęcie: Freepik.com
