Organizm człowieka jest przystosowany do tego, aby samodzielnie bronić się przed częścią niebezpieczeństw. Chroniony może być np. przez skórę, rzęsy czy włoski. Jak wygląda typowa walka z groźnymi patogenami?

Nasz organizm broni się jak może, aby patogeny nie dostały się do środka. To, że czasami musimy się zmagać z katarem czy biegunką oznacza, że nasze ciało stara się usunąć to, co jest dla niego zbędne i groźne. Naturalną przeszkodą dla drobnoustrojów jest również żołądek wypełniony kwasem solnym. Podobnie działa również kaszel czy wymioty. Każdy z tych czynników zazwyczaj łączy się jeszcze z innymi. Wymioty sprawiają np., że pojawiają się łzy czy pocenie, a to dodatkowo wspiera organizm w walce z niebezpieczeństwem.

Co dzieje się jednak wtedy, gdy patogeny znajdą się już w organizmie? W tej sytuacji do akcji wkraczają komórki układu odpornościowego, a więc m.in. narządy centralne takie jak szpik kostny czy grasica. Co ważne, szpik kostny zmienia się razem z nami. Początkowo jest on właściwie w 100 proc. szpikiem czerwonym. Oznacza to, że prawie cały włącza się w produkcję czynników immunologicznych w naszym organizmie. Z czasem pojawia się coraz więcej żółtego szpiku. On z kolei już prawie wcale nie angażuje się w produkcję czynników immunologicznych, ani w obronę organizmu. Całkiem podobnie zachowuje się grasica. Organ ten stosunkowo największy jest u dzieci a z wiekiem zaczyna się zmniejszać, a nawet zanikać.

Oprócz narządów centralnych układ odpornościowy składa się z narządów obwodowych, które reagować mają na inwazję patogenów. Do takich narządów należy m.in. śledziona, węzły chłonne, migdałki czy wyrostek robaczkowy. Prelegentka zwróciła uwagę, że życie bez migdałków albo bez wyrostka robaczkowego jest możliwe. Podobnie jest w przypadku śledziony. – Jej ubytek nie będzie wpływał znacznie na nasz układ immunologiczny, choć osłabia go. Część funkcji śledziony przejmuje wątroba – zauważyła Aleksandra Man-Kupisińska z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu

Szkodliwe mikroorganizmy posiadają pewne wzorce molekularne – niezbędne patogenom do przetrwania i niezmieniające się w toku ewolucji. Organizm umie te wzorce rozpoznać. Odpowiadają za to mechanizmy związane z odpornością wrodzoną, które działają na patogen szybko, ale nie zawsze okazują się skuteczne lub wystarczające. Jeśli mechanizmy związane z odpornością wrodzoną zawodzą, organizm chroniony jest jeszcze procesami związanymi z odpornością nabytą. Kiedy bowiem w ciągu życia napotykamy kolejne patogeny, układ immunologiczny „uczy się” z nimi walczyć, i zapamiętuje skuteczne mechanizmy obrony przeciw konkretnemu patogenowi. Jednym ze sposobów dbania o odporność jest uprawianie sportu, jedzenie dużej ilości warzyw i owoców, a także unikanie używek.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl

Podobne artykuły

• 

  W jakich sytuacjach rosną mocniejsze włosy?

• 

  Zmagania z przetłuszczającymi się włosami

• 

  Zadbaj o pszczoły